Ngoài cái tên Noordin Mohammad Top, người ta còn biết đến nhân vật này với những tên na ná khác: Noordin Muh Top, Noordin Mat Top, Noordin Din Moch Top. Trang web của Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI), mục Seeking Information – War on Terrorism (Tìm kiếm thông tin - Cuộc chiến chống khủng bố) liệt kê 7 người, Top ở vị trí số 2. Trang web Rewards for Justice của Bộ Ngoại giao Mỹ với 28 ngôn ngữ khác nhau, mục truy nã các thủ lĩnh khủng bố quốc tế liệt kê 43 người (cả Osama bin Laden), cũng có Top. Cả hai trang web này cho biết Top “là một trong những thành viên nguy hiểm nhất của mạng lưới khủng bố Jemaah Islamiyah”. Không chỉ là chuyên gia chế tạo bom, Top còn phụ trách hoạch định chiến lược, tuyển mộ thành viên đánh bom tự sát và khéo huy động tài chính cho hoạt động khủng bố.
Jemaah Islamiyah (JI), tiếng Ả Rập có nghĩa là Giáo đoàn Hồi giáo, có chân rết ở Indonesia, Malaysia, miền nam Philippines, Singapore và Brunei. Khởi thủy của JI là nhóm Darul Islam (Ngôi nhà Hồi giáo) ở Indonesia hồi thập niên 1940. JI chính thức ra đời ngày 1.1.1993 với mục tiêu thành lập một nhà nước Hồi giáo ở Đông Nam Á, và bị LHQ liệt vào danh sách các nhóm khủng bố có liên hệ với al-Qaeda hoặc Taliban. Nhóm này cũng được tin là có liên hệ với nhóm Abu Sayyaf và Mặt trận giải phóng Hồi giáo Moro ở Philippines.
Kiếm tiền và hủy diệt
Theo thông tin truy nã, Top sinh ngày 11.8.1968 ở huyện Kluang, nằm giữa bang cực nam Johor của Malaysia. Không có nhiều thông tin về đời tư và thời niên thiếu của tên này. Người ta chỉ nói về Top kể từ khi y cùng Azahari bin Husin (là tiến sĩ về kỹ thuật từ Đại học Reading, Anh) chạy sang Indonesia trong lúc Chính phủ Malaysia mở cuộc truy quét các phần tử Hồi giáo cực đoan theo sau vụ tấn công 11.9.2001 tại Mỹ. Hãng tin BBC cho hay, khi sang Indonesia, Top sử dụng tên Abdurrachman Aufi để kết hôn với một phụ nữ nước này là Munfiatun.
Top với biệt danh “money man” (kẻ kiếm tiền) và Azahari là “demolition man” (kẻ hủy diệt) được tin là đứng sau vụ tấn công vào khu nghỉ mát ở Kuta trên đảo du lịch Bali ngày 12.10.2002 khiến 202 người chết và 209 người bị thương. Ngày 5.8.2003, khách sạn JW Marriott, một trong 2 khách sạn bị đánh bom hôm 17.7 vừa qua, bị một xe bom nổ tung trước tiền sảnh khiến 12 người chết và 150 người bị thương. Người ta tin vụ này có Top nhúng tay. Tiếp theo, ngày 9.9.2004, một xe cài bom phát nổ bên ngoài Đại sứ quán Anh ở trung tâm Jakarta làm 10 người chết, 140 người bị thương. “Thành tích” của Top cũng được “ghi nhận” trong sự kiện đánh bom tại 2 địa điểm vui chơi trên đảo Bali ngày 2.10.2005 làm 20 người chết, 100 người bị thương. Ngoài ra, y cũng từng phái đàn em đi do thám một nhà máy điện lớn của người nước ngoài ở miền đông nam tỉnh Surabaya.
|
Cho đến cuối ngày hôm qua, chưa có nhóm nào đứng ra nhận trách nhiệm về 2 vụ đánh bom ngày 17.7 tại Jakarta. Trong khi đó, tại cuộc họp báo vào sáng 19.7, phát ngôn viên cảnh sát quốc gia Nanan Soekarna khẳng định JI là thủ phạm: “Chúng tôi khẳng định những kẻ tấn công thuộc mạng lưới JI bởi vì sự tương đồng của các quả bom được sử dụng”. Ông cho biết thêm: “Từ kết quả tái tạo khuôn mặt ban đầu, hai kẻ đánh bom tự sát đều là đàn ông, một người đã được nhận diện”, nhưng ông từ chối tiết lộ danh tánh đầy đủ mà chỉ nói tên người này bắt đầu bằng chữ N. Tên của kẻ ở phòng 1808 khách sạn Marriott, nơi có một quả bom được tìm thấy, là Nurdin Aziz. Sydney Jones, Giám đốc International Crisis Group, nói rằng Nurdin Aziz nhiều khả năng là Nur Hasbi, một đàn em của Noordin M. Top, tốt nghiệp từ trường nội trú Hồi giáo Ngruki ở Trung Java năm 1995. |
“Thuyết phục được người khác ôm bom nổ banh xác đòi hỏi phải có tài năng nhất định. Hắn ta có cái tài đó”, giáo sư Zachary Abuza, chuyên gia về Đông Nam Á và JI tại trường Simmons ở Boston (Mỹ), nói. Giáo sư Abuza, cố vấn cho nhiều chính phủ về kết cấu và chiến thuật của JI, cũng nói Top có biệt tài huy động tiền cho nhóm. Biệt danh “money man” là vì thế.
Kẻ trốn chạy tài tình
Theo sau các vụ tấn công luôn là những đợt truy quét của lực lượng bảo vệ luật pháp. Trong lúc nhiều thành viên JI bị bắt thì Top vẫn lọt lưới. Tháng 10.2003, cảnh sát truy quét nơi ẩn náu của Top và Azahari ở thành phố Bandung, tỉnh Tây Java, nhưng cả hai đều trốn thoát. Rồi trong đợt càn quét ở tỉnh Trung Java trong hai tháng 10 và 11.2005, Top lại thoát.
Trong khi đó, Azahari, sinh năm 1957, có 2 con, bị bắn chết ngày 9.11.2005. “Kẻ hủy diệt” hôm đó bị dồn vào chân tường khi Biệt đội 88 đột kích vào ngôi nhà y đang ẩn náu ở thị trấn Batu, tỉnh Tây Java. Hai bên giao chiến và Azahari bị cảnh sát bắn vào ngực, một đồng bọn của y bồi thêm một quả lựu đạn để chắc chắn cảnh sát không bắt sống được y. Còn vợ của Top bị bắt hồi tháng 6.2005 về tội bao che cho chồng.
Về phần Top, theo cảnh sát, trong lúc lẩn trốn y chuyển sang cầm đầu nhóm có tên Tanzim Qaedat al-Jihad vào tháng 1.2006. Theo các chuyên gia, Top tách khỏi JI vì bất đồng với những thủ lĩnh khác về chiến lược. Mục tiêu của Top là tấn công thường dân tại những nơi do người phương Tây sở hữu, trong khi các thành viên khác đã không còn mặn mà với điều này.
Tháng 4.2006, cảnh sát lại bố ráp một ngôi nhà ở làng Binangun, tỉnh Trung Java, được tin là nhà bố vợ Top và y đang ẩn náu ở đó. Dù vậy, Top lại thoát trong khi 2 đàn em bị bắn chết, 2 bị bắt trong trận đọ súng lúc sáng sớm. Cảnh sát tìm thấy trong ngôi nhà này chất nổ và những kim khí giống hệt loại bom được dùng trong cuộc tấn công hôm 17.7 vừa rồi. Hồi năm ngoái, y lại thoát khỏi sự truy đuổi của cảnh sát sau khi chữa bệnh gan ở một bệnh viện tỉnh Tây Java, trong khi hai thành viên JI tự xưng là thủ lĩnh bị bỏ tù, 3 kẻ đánh bom Bali năm 2002 bị tử hình tháng 11.2008.
Hồi tuần trước, cảnh sát lại để sổng Top trong lúc truy quét tại một trường nội trú Hồi giáo ở Trung Java. Vợ y lại bị bắt cùng với nhiều thiết bị nổ y hệt thứ tìm thấy ở khách sạn Marriott và Ritz-Carlton hôm 17.7.
Người ta tin rằng nếu hôm đó cảnh sát thành công, thảm kịch “ngày thứ sáu đen tối” có lẽ đã không xảy ra ở thủ đô Jakarta.
Thục Minh
(VP Singapore)
Bình luận (0)